زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

حسرت منافقان (قرآن)





نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش‌- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری.
[۴] فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است‌ در این مقاله آیات مرتبط با حسرت منافقان معرفی می‌شوند.


۱ - بی‌اعتنایی به تبلیغات



بى اعتنايى مؤمنان به توطئه‌هاى تبليغاتى منافقان، ايجادكننده حسرت، در دلهاى آنان:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ إِذا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كانُوا غُزًّى لَوْ كانُوا عِنْدَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ‌ ... منظور از «الّذين كفروا» در آيه ياد شده منافقان است.

۲ - محرومیت از غنیمت



حسرت و تأسّف منافقان متخلّف از جهاد، بر محروميّت‌شان از غنایم جنگی:
وَ إِنَّ مِنْكُمْ لَمَنْ لَيُبَطِّئَنَّ فَإِنْ أَصابَتْكُمْ مُصِيبَةٌ قالَ قَدْ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيَّ إِذْ لَمْ أَكُنْ مَعَهُمْ شَهِيداً وَ لَئِنْ أَصابَكُمْ فَضْلٌ مِنَ اللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَنْ لَمْ تَكُنْ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُ مَوَدَّةٌ يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً.

۳ - کشته شدن بستگانشان



اظهار حسرت منافقان، بر كشته شدن بستگان خويش، در پیکار احُد:
لِيَعْلَمَ الَّذِينَ نافَقُوا ... يَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَيْسَ فِي قُلُوبِهِمْ‌ ... الَّذِينَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ وَ قَعَدُوا لَوْ أَطاعُونا ما قُتِلُوا ... آيات ياد شده، مربوط به غزوه احُد است.

۴ - تفکر مرگ



انديشه‌هاى منافقانه، درباره مرگ و زندگی، باعث حسرت:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ إِذا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كانُوا غُزًّى لَوْ كانُوا عِنْدَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا لِيَجْعَلَ اللَّهُ ذلِكَ حَسْرَةً فِي قُلُوبِهِمْ‌ ...

۵ - از دست دادن مال و فرزند



حسرت منافقان، براى از دست دادن اموال و فرزندان‌شان، به هنگام مرگ:
فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ‌ ... «زهوق نفس» به معناى خروج جان از بدن بر اثر تأسّف شديد و حسرت است.

۶ - علت جان دادن سخت منافقان



کثرت مال و فرزند منافقان، زمينه ساز جان کندن دشوار و حسرت بار آنان:
فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ.

۷ - پانویس


 
۱. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص ۱۷۷، «نفق».    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۵۰۲، «نفق».    
۳. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج ۱، ص ۶۱۸، «نفقت».    
۴. فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
۵. نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، ج ۲، ص ۴۲۴.    
۶. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۵۶.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۸۶۷.    
۸. ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج ۱، ص ۳۳۸.    
۹. نساء/سوره۴، آیه۷۲.    
۱۰. نساء/سوره۴، آیه۷۳.    
۱۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۶۷.    
۱۲. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۶۸.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۸۷۷.    
۱۴. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۵۶.    
۱۵. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    
۱۶. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۵، «زهق».    
۱۷. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    


۸ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۱۱، برگرفته از مقاله «حسرت منافقان».    


رده‌های این صفحه : حسرت | موضوعات قرآنی | نفاق




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.